"Siz iyiliği emr eyler, kötülükten nehy eder, Allah'a inanır olduğunuzdan, insanların hayrı için meydana çıkarılmış en hayırlı milletsiniz..." (Âl-i İmrân sûresi, 110. âyetin ilk yarısı)
Bir zamanlar biz de millet, hem nasıl milletmişiz:
Gelmişiz dünyaya milliyet nedir öğretmişiz!
Kapkaranlıkken bütün afakı insaniyetin,
Nur olup fışkırmışız ta sinesinden zulmetin;
Yarmışız edvar-ı fetretten kalan yeldaları;
Fikr-i ferda doğmadan yağdırmışız ferdaları!
Öyle ferdalarki: Kaldırmış serapa alemi;
Dideler bir cavidanı fecriN olmuş mahremi.
Yirmi beş yıl, yirmi beş bin yıl kadar feyyaz imiş!
Bak ne ani bir tekamül! Bak ki: Hala mündehiş
Yad-ı fevkal-i tiyadından onun tarihler;
Görmemiş benzer o müthiş seyre, hem görmez beşer.
Bir taraftan dinimiz, ahlakımız, irfanımız;
Bir taraftan seyre makrun adlimiz,ihsanımız;
Yükselip akvamı almış fevc fevc aguşuna
Hepsi dalmış vahdetin aheng,i cuşacuşuna
Emr-i bil maruf imiş ihvan-ı İslam'ın işi;
nehy edermiş bir fenalık görse, kardeş kardeşi.
kimse haksızlıktan etmezmiş tegafül ihtiyar;
Ferde raci sadmeden efrad olurmuş lerzedar.
Bir, neyiz? Seyreyle artık, bir de fikr et, neymişiz?
Din de kürkün aynı olmuş: ters çevirmiş giymişiz!
Nehy-i maruf emr-i münkerdir gezen meydan da bak!
En metin ahlakımız,yahud,görüp aldırmamak!
Yıktı bin melun kalem namusu,bizler uymadık;
"Susmak evladır" deyip sustuk... Sanırsın duymadık!
Kustu bin murdar ağız Şer'in bütün ahkamına
Ah, bir ses bari yükselseydi nefret namına!
Altı yüz bin can gider; milyonlar iman eksilir;
Kimseler görmez! Gören sersem de Allah'tan bilir!
Sonra, şayet şahsının incinse,hatta bir tüyü:
Yer yıkılmış zanneder seyr eyleyen gümbürtüyü!
Kırkın aylıktan biraz, yahud, geciksin vermeyin;
Fodla çiy kalsın, "pilav bitmiş" deyin, göstermeyin;
Fes, külah, kalpak, sarık vermiş bakarsın el ele;
Mi'delerden fışkırır tâ Arş'a aç bir velvele!
Ortalık altüst olurken ses çıkarmazdım, hani,
Öyle bir dernekle seyret gel de artık sen beni!
Göster, Allah'ım, bu millet kurtulur, tek mucize:
Bir "utanmak hissi" ver gaib hazinenden bize!
MEHMET ÂKİF ERSOY